Stłuczenie łokcia – objawy, leczenie, profilaktyka

Stłuczenie łokcia to jeden z dość często spotykanych urazów. Powstaje w wyniku działania siły zewnętrznej, na przykład przy uderzeniu, upadku, podczas urazów sportowych. Dochodzi wtedy do uszkodzenia tkanek miękkich, jak mięśnie, ścięgna, więzadła, skóra, ale struktura kości pozostaje nienaruszona. Objawy stłuczenia łokcia obejmują ból, obrzęk, zasinienie, tkliwość i ograniczoną ruchomość w okolicy urazu.
W przypadku uszkodzenia naczyń krwionośnych powstaje krwiak. Leczenie trwa zazwyczaj kilka, kilkanaście dni, choć możliwe są powikłania.

Stłuczenie ręki w łokciu może powodować różne objawy – w zależności od stopnia urazu. W przypadku poważniejszych stanów odczuwane dolegliwości mogą skutkować trudnościami w codziennym funkcjonowaniu i wykonywaniu podstawowych czynności – podnoszeniu przedmiotów, zginaniu ręki czy prostowaniu ramienia. Typowe symptomy stłuczenia łokcia obejmują:

• ból – najczęstszy objaw stłuczenia stawu łokciowego; może być ostry lub tępy, wystąpić zaraz po urazie albo narastać stopniowo;
• obrzęk – stłuczenie łokcia po upadku zazwyczaj skutkuje obrzękiem; może być widoczny od razu po urazie lub rozwijać się stopniowo – w ciągu kilku godzin lub dni;
• ograniczona ruchomość stawu – stłuczenie łokcia objawia się zwykle ograniczeniem ruchomości w stawie łokciowym; może być trudno zgiąć lub wyprostować łokieć w pełnym zakresie;
• zasinienie – jeżeli podczas urazu dochodzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych, pojawia się siniak; zasinienie może być widoczne od razu lub objawić się w ciągu kilku dni; najczęściej też samoistnie znika w ciągu kilku, kilkunastu dni;
• tkliwość – obszar stłuczenia może być nadwrażliwy na dotyk; nawet lekkie naciśnięcie może wywoływać ból.

Jeżeli objawy stłuczenia łokcia stopniowo nie ustępują lub się nasilają, należy skonsultować się z lekarzem. Konieczna może być dalsza diagnostyka obrazowa
w celu wykluczenia pęknięcia lub złamania.

Stłuczenie łokcia goi się zazwyczaj samoistnie w ciągu kilku – kilkunastu dni, ale czasami może być konieczne leczenie objawowe (stosowanie lodu, odpoczynek, unikanie obciążania ręki, zakładanie opatrunków kompresyjnych i inne). W przypadku silnego bólu i ograniczonej ruchomości w stawie łokciowym można założyć opaskę podtrzymującą. W niektórych sytuacjach, szczególnie gdy stłuczenie łokcia jest poważniejsze lub towarzyszą mu inne urazy, niezbędna okazuje się fizjoterapia, leki przeciwbólowe, a czasami nawet interwencja chirurgiczna. Bardziej zaawansowane procedury medyczne wydłużają oczywiście czas leczenia.

W większości przypadków łagodnych stłuczeń łokcia leczenie trwa kilka dni do kilku tygodni. Może się to znacznie wydłużyć, jeżeli uraz jest rozległy i silny. Dodatkowo na czas leczenia wpływ ma stan zdrowia osoby poszkodowanej, jej wiek i indywidualna zdolność organizmu do regeneracji tkanek. Współistniejące choroby (na przykład cukrzyca czy hemofilia) mogą wydłużyć czas leczenia.

Jak każdy uraz również stłuczenie łokcia po upadku lub innym niefortunnym zdarzeniu może prowadzić do powikłań:

• Krwiak – następstwem silnego stłuczenia łokcia bywa czasami krwiak, czyli gromadzenie się krwi w tkankach wokół obszaru urazu; powoduje on dodatkowy ból, obrzęk i ogranicza ruchomość stawu.
• Przykurcze i sztywność – w niektórych przypadkach stłuczenie łokcia może prowadzić do powstawania przykurczów mięśniowych lub sztywności stawu, co utrudnia normalną funkcję ręki i łokcia. Proces gojenia stłuczenia powinien uwzględniać obserwację, czy nie zmienia się zakres ruchomości w stawie i nie pojawiają się żadne ograniczenia. Odpowiednio wcześnie podjęta fizjoterapia zazwyczaj przywraca pełną funkcję stawu.
• Zapalenie stawu – w przypadku poważniejszych stłuczeń lub gdy uraz jest nieleczony, może dojść do zapalenia stawu łokciowego, co objawia się bólem, obrzękiem, zaczerwieniem i ograniczeniem ruchomości. Stan zapalny wymaga zdecydowanej interwencji lekarskiej, ponieważ może się rozprzestrzeniać.
• Parestezje – silne urazy lub urazy związane z uszkodzeniem nerwów w okolicy łokcia mogą prowadzić do zaburzeń czucia (parestezji), to jest na przykład do mrowienia lub drętwienia ręki, palców, odczuwania gorąca, pieczenia skóry, kłucia, uczucia przebiegającego prądu i innych.
• Zespół kanału nerwu łokciowego – zazwyczaj jest powodowany uciskiem nerwu w miejscu anatomicznych przewężeń, czyli na przykład w zgięciu łokcia, gdzie nerw znajduje się bardzo blisko kości. Za część przypadków odpowiadają jednak również urazy. Uciśnięty nerw powoduje ból, drętwienie (zwłaszcza dwóch palców ręki – małego i serdecznego), osłabienie mięśni, a w stanie zaawansowanym zaniki mięśniowe. Dolegliwości nasilają się w nocy.

Niestety nie da się całkowicie wyeliminować urazów takich jak stłuczenia łokcia, można jednak spróbować zmniejszyć częstotliwość ich występowania:

• Unikanie sytuacji ryzykownych – należy zachować szczególną ostrożność w sytuacjach, w których istnieje wysokie ryzyko upadku czy uderzenia w łokieć, na przykład podczas sportów kontaktowych lub prac budowlanych. Warto też nauczyć się prawidłowej techniki wykonywania czynności, które mogą narażać łokieć na urazy – na przykład prawidłowego podnoszenia ciężkich przedmiotów czy bezpiecznego upadania (to jedna z pierwszych rzeczy, której uczą osoby rozpoczynające naukę jazdy na nartach czy snowboardzie).
• Używanie ochraniaczy – zabezpieczenie stawu łokciowego jest konieczne podczas jazdy na rolkach, łyżwach, na rowerze oraz w innych sytuacjach o zwiększonym ryzyku upadku. Ochraniacze na łokcie są łatwo dostępne w kilku rozmiarach.
• Wzmacnianie mięśni i więzadeł – regularna aktywność fizyczna pozwala na wzmocnienie mięśni i okalających je więzadeł, które zapewniają stabilizację stawu i zmniejszają ryzyko jego urazu. Przed każdym treningiem niezbędna jest rozgrzewka, która przygotowuje staw na zwiększony wysiłek. Brak rozgrzewki to jedna z przyczyn wielu urazów stawów i mięśni.
• Regeneracja – po każdym dużym wysiłku stawy łokciowe powinny odpocząć i zregenerować się. Zapobiega to przeciążeniu mięśni i więzadeł i zmniejsza ryzyko urazów.

Zobacz też: wybity palec i urazy dłoni.

Źródła: https://wydawnictwo.umed.pl/wp-content/uploads/2022/05/MONOGRAFIA_03_cz2_2022__SIKORA.pdf#page=38