Infekcje układu moczowego – jak z nimi walczyć?

Infekcja układu moczowego to stan zapalny rozwijający się zwykle w wyniku bakteryjnego zakażenia dróg moczowych, choć może być również efektem podrażnienia chemicznego lub mechanicznego. Na tego typu dolegliwości zaleca się zazwyczaj antybiotykoterapię, ale czasami, jak przy zapaleniu cewki moczowej czy pęcherza, można skutecznie walczyć z chorobą także domowymi sposobami.

Patogenem, który najczęściej odpowiada za infekcje układu moczowego jest Escherichia coli (E. coli). Bakterie te są naturalnie obecne w jelitach, ale gdy dostają się na przykład do pęcherza, mogą powodować infekcję. Stan zapalny może również wywołać Klebsiella, Proteus, Enterococcus czy Staphylococcus saprophyticus.

W obrębie całego układu moczowego istnieje wiele różnych jednostek chorobowych, spośród których jedną z najczęściej notowanych jest zapalenie pęcherza oraz cewki moczowej. Kobiety są bardziej podatne na zapalenie pęcherza ze względu na krótszą cewkę, która ułatwia bakteriom przedostawanie się do pęcherza. Czynnikami zwiększającymi ryzyko infekcji są też częste stosunki seksualne, używanie nieodpowiednich środków antykoncepcyjnych, menopauza, obniżona odporność, a także pewne anomalie anatomiczne lub zaburzenia w funkcjonowaniu układu moczowego.

Głównym objawem występującym praktycznie w każdym przypadku zakażenia układu moczowego jest ból i pieczenie podczas oddawania moczu. Dodatkowo zwiększa się częstotliwość mikcji, pojawia się odczucie napięcia w dolnej części brzucha, mętny lub krwisty mocz, nieco rzadziej stan podgorączkowy lub gorączka. Leczenie takiej infekcji często obejmuje antybiotyki, które eliminują bakterie. Z dużą częścią stanów zapalnych można jednak poradzić sobie, stosując proste, domowe sposoby.

Sok z żurawiny, suszone owoce lub napary z owoców żurawiny (świeżej albo suszonej) są często polecane jako naturalny środek wspomagający w leczeniu i zapobieganiu infekcjom dróg moczowych (szczególnie pęcherza moczowego). Żurawina ma (udowodnione) działanie bakteriobójcze w walce ze stanami zapalnymi dróg moczowych. Dzieje się tak dzięki zawartym w niej proantocyjanidynom (PAC). Mają one zdolność hamowania przylegania bakterii, zwłaszcza Escherichia coli do ściany pęcherza moczowego. PAC utrudniają bakteriom przywieranie do komórek śluzówki pęcherza, co skutecznie pomaga
w zwalczeniu zapalenia. Dodatkowo żurawina jest dobrym źródłem witaminy C, która wspiera układ odpornościowy, pomagając organizmowi w walce z infekcją. Sok z żurawiny zawiera też kwas cytrynowy, który hamuje wzrost bakterii w pęcherzu, zakwaszając mocz. Osoby skłonne do zakażeń dróg moczowych (infekcji pęcherza moczowego) mogą rozważyć regularne spożywanie niewielkich ilości soku z żurawiny jako środka profilaktycznego lub owoców żurawiny jako dodatku do ciast, deserów, herbaty itp. Nie należy jej jednak nadużywać ze względu na dość wysoką zawartość szczawianów. Szczególnie powinny uważać na to osoby cierpiące na kamicę nerkową oraz niedobory wapnia (żurawina utrudnia jego wchłanianie).

Pozostałe naturalne metody również mogą pomóc w łagodzeniu objawów zapalenia cewki czy pęcherza moczowego, a w początkowej fazie nawet powstrzymać rozwój infekcji. Ważne jest jednak to, że nie zastępują one leczenia antybiotykiem (w przypadku infekcji o podłożu bakteryjnym), jeśli infekcja ma zaawansowaną postać. W takiej sytuacji niezbędna jest konsultacja lekarska i wdrożenie leczenia.

• Picie dużej ilości wody – pomaga w wypłukiwaniu bakterii z pęcherza; jest szczególnie korzystne w przypadku łagodzenia pieczenia i bólu; wspomaga leczenie antybiotykiem.
• Unikanie drażniących substancji – ograniczanie spożycia substancji, które mogą drażnić pęcherz, takich jak kofeina, alkohol, ostre potrawy czy napoje gazowane, pomaga w łagodzeniu nieprzyjemnych objawów i zapobiegniu dodatkowym podrażnieniom w trakcie infekcji w układzie moczowym.
• Ciepłe kąpiele lub okłady – przynoszą ulgę w przypadku bólu/napięcia w okolicy dolnej części brzucha.
• Suplementacja witaminy C – witamina C ma właściwości przeciwutleniające i może wspierać układ odpornościowy, jednak niektóre osoby mogą być wrażliwe na duże dawki witaminy C, dlatego warto skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem takiej suplementacji.
• Unikanie zatrzymywania moczu – nawyk regularnego opróżniania pęcherza i unikanie zatrzymywania moczu zapobiegają namnażaniu się patogenów.

W przypadku silnych infekcji dróg moczowych oprócz typowo naturalnych, tradycyjnych metod stosowanych w zakażeniach układu moczowego często sięga się także po leki z furazydyną (to antybiotyki dostępne obecnie bez recepty). Zazwyczaj przyjmuje się je doustnie, podczas lub po posiłku. Leczenie antybiotykiem powinno być kontynuowane przez cały zalecony czas, nawet jeśli objawy ustępują wcześniej. Przerwanie kuracji może prowadzić do nawrotu infekcji. Furazydyna działa głównie na bakterie Gram-ujemne, w tym na E. coli. Nie wszystkie bakterie są jednak wrażliwe na ten antybiotyk. Czasami infekcje pęcherza mogą być też spowodowane innymi czynnikami, takimi jak wirusy lub grzyby, na które lek nie działa lub działa słabiej. Wówczas domowe sposoby efektywnie wspomagają antybiotykoterapię.

Zobacz też: zapalenie dróg moczowych – objawy, przyczyny, leczenie.