Choroby weneryczne – objawy i leczenie najczęstszych chorób przenoszonych drogą płciową

Choroby weneryczne to infekcje, które przenoszą się głównie poprzez kontakt seksualny – oralny, analny lub waginalny – z zakażoną osobą. Wiele z tych chorób może przebiegać bezobjawowo lub wywoływać łagodne symptomy, co utrudnia rozpoznanie schorzenia. Do najbardziej powszechnych chorób płciowych należą chlamydia, kiła, rzeżączka, zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) i opryszczka narządów płciowych. Co warto wiedzieć o objawach tych chorób wenerycznych oraz sposobach ich leczenia?

Chlamydia jest jedną z najczęściej spotykanych chorób wenerycznych na świecie. Wywołuje ją bakteria przenoszona drogą płciową – Chlamydia trachomatis. Schorzenie to może występować zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Wiele z zakażonych osób nie wykazuje żadnych objawów, co sprawia, że choroba bywa trudna do zdiagnozowania, a brak leczenia (w tym przypadku odpowiedniej antybiotykoterapii) może prowadzić do poważnych powikłań – zwłaszcza u kobiet.

Objawy chlamydii u kobiet: nietypowa lub nasilona wydzielina z pochwy, pieczenie lub swędzenie w okolicach narządów płciowych, bolesne oddawanie moczu, bóle brzucha, ból podczas stosunku, okresowe krwawienie między miesiączkami. Objawy chlamydii u mężczyzn: wydzielina z penisa, pieczenie lub swędzenie w okolicach narządów płciowych, bolesne oddawanie moczu, ból lub obrzęk jąder.

Rzeżączka to powszechna choroba przenoszona drogą płciową, której główną przyczyną jest bakteria Neisseria gonorrhoeae. Rzeżączkamoże wpływać na układ moczowo-płciowy i wywoływać różnorodne symptomy. W wielu sytuacjach jednak (podobnie jak w przypadku chlamydii) nie daje żadnych objawów, co powoduje, że bywa przenoszona bez wiedzy zakażonej osoby i długo pozostaje nierozpoznana. Rzeżączka jest zazwyczaj leczona antybiotykami, często w połączeniu z chlamydią, ponieważ zakażenie tymi dwoma bakteriami może współistnieć.

Objawy rzeżączki u kobiet: częste i bolesne oddawanie moczu, żółta lub zielona wydzielina z narządów płciowych, bolesność w dolnej części brzucha, krwawienie między miesiączkami. Objawy rzeżączki u mężczyzn: bolesny częstomocz, żółta lub zielona wydzielina z narządów płciowych, ból w dole brzucha.

Kiła (syfilis) jest chorobą płciową przebiegającą w kilku fazach, z różnymi objawami w każdej z nich.
W pierwszej fazie (to jest w okresie do dwóch lat od momentu zakażenia) pojawia się bolesny wrzód w miejscu, gdzie bakterie wniknęły do organizmu (często są to okolice narządów płciowych, odbytu lub jamy ustnej).
W drugiej fazie kiły do objawów dołączają: wysypka na skórze, błonach śluzowych, gorączka, bóle mięśni i stawów, utrata apetytu... Jeżeli choroba nie jest leczona (z zastosowaniem antybiotyków), następuje trzecia faza, która może prowadzić do poważnych uszkodzeń narządów wewnętrznych (mózgu, serca i innych).

Opryszczka narządów płciowych, znana również jako opryszczka genitalna, jest chorobą weneryczną, której przyczyną są wirusy Herpes simplex typu 1 (HSV-1) lub typu 2 (HSV-2). Większość przypadków opryszczki narządów płciowych powoduje HSV-2. Jest to przewlekła infekcja przenoszona drogą płciową, w której wirus pozostaje w organizmie przez całe życie. Po pierwszym zakażeniu utrzymuje się on w układzie nerwowym, uaktywniając się okresowo i powodując nawroty objawów choroby. Opryszczka genitalna jest bardzo zaraźliwa, więc ważne jest unikanie kontaktu seksualnego podczas wykwitów i stosowanie prezerwatyw, aby zmniejszyć ryzyko przeniesienia wirusa drogą płciową na drugą osobę.

Objawy opryszczki narządów płciowych u kobiet i mężczyzn: ból, swędzenie lub mrowienie w okolicach intymnych, pęcherzyki w obrębie narządów płciowych, które pękają, tworząc owrzodzenia, objawy grypopodobne, takie jak gorączka i bóle mięśni.

Obecnie nie ma lekarstwa, które w pełni leczy opryszczkę genitalną, ale dostępne są leki antywirusowe mogące zmniejszyć częstotliwość i nasilenie objawów choroby oraz skrócić czas trwania wykwitów. Stosuje się również leki przeciwbólowe i środki łagodzące najbardziej dokuczliwe symptomy, aby zmniejszyć dyskomfort.

Wirus brodawczaka ludzkiego, w skrócie HPV, to wirus z rodziny Papillomaviridae. Jest to bardzo rozpowszechniony wirus przenoszony głównie drogą płciową, ale może również przenosić się poprzez kontakt skórny. HPV ma różne typy, które mogą wywoływać różne objawy i powiązane z tym schorzenia. Niektóre z nich mogą powodować brodawki genitalne – bezbolesne, ale widoczne w okolicach narządów płciowych. Inne typy HPV są związane z ryzykiem rozwoju nowotworów, takich jak rak szyjki macicy, rak odbytu lub gardła.

Nie ma leku, który może w pełni wyleczyć zakażenie HPV, ale objawy brodawczaka ludzkiego, jak brodawki genitalne, można usuwać za pomocą różnych metod (krioterapia czy chirurgia laserowa). Prewencyjnie są dostępne ponadto szczepionki przeciwko wybranym typom HPV.

Pewne czynniki związane z niektórymi chorobami wenerycznymi (chlamydia, rzeżączka) lub ich leczeniem mogą wpływać na układ moczowy, co niekiedy może wywołać problemy z kontrolą pęcherza i trzymaniem moczu. Zakażenie dróg moczowych (UTI) może wystąpić jako współistniejąca infekcja z chorobą płciową i prowadzić do podrażnienia pęcherza, co z kolei może spowodować pojawienie się inkontynencji. Wtedy leczenie obejmuje również zachowanie komfortu, stosowanie chłonnych środków higieny osobistej, odpowiednie ćwiczenia mięśni dna miednicy...

Wiele chorób wenerycznych może przebiegać bezobjawowo, dlatego regularne badania i testy są ważne dla wczesnego wykrywania i leczenia infekcji płciowych. W celu uniknięcia zakażenia należy pamiętać o stosowaniu środków ochrony (prezerwatyw) podczas każdego kontaktu seksualnego.