Leczenie nietrzymania moczu – Q&A

Inkontynencja moczowa to powszechny problem. W Polsce dotyka nawet kilku milionów osób, ale i tak pozostaje ciągle tematem tabu. Pacjenci nie chcą o tym mówić, a lekarze ich nie dopytują. Wątpliwości wokół zagadnienia jednak są, stąd w naszej serii wpisów z cyklu Q&A – leczenie nietrzymania moczu.

Nietrzymanie moczu u mężczyzn, leczenie nietrzymania moczu po porodzie, jak leczyć nietrzymanie moczu u seniorów. Poniżej odpowiedzi na te i inne pytania związane z inkontynencją i sposobami walki z tą dolegliwością. Lista jest otwarta, zatem w razie większego zainteresowania tematem będzie uzupełniana.

Inkontynencją moczową zajmują się różni specjaliści. W przypadku kobiet to ginekolodzy, mężczyzn leczą urolodzy, seniorów geriatrzy. Na pierwszą konsultację w sprawie nietrzymania moczu można jednak udać się po prostu do swojego lekarza rodzinnego czy też lekarza pierwszego kontaktu. On może wstępnie rozpoznać temat i zdecydować, co dalej – badania, wizyta u specjalisty, konkretne zalecenia etc.

Jak zawsze zaczyna się od szczegółowego wywiadu z pacjentem, podczas którego precyzuje się objawy inkontynencyjne, rozmawia o trybie życia, nawykach, rodzaju wykonywanej pracy, ogólnym stanie zdrowia, przebytych czy przebywanych właśnie chorobach, podejmowanych terapiach, zażywanych lekach. Wszystko to ma znaczenie i pomaga postawić właściwą diagnozę. W kolejnym etapie konieczne jest też badanie fizykalne, czyli badanie ginekologiczne u pań oraz ocena prostaty u panów. Następnie, o ile to konieczne, podstawowe badanie moczu i krwi oraz obrazowanie, a zatem przede wszystkim USG, dzięki któremu można przyjrzeć się układowi moczowemu. Wykonuje się również test przepływu moczu (to tak zwane badanie urodynamiczne). Efektem diagnozy jest nie tylko stwierdzenie inkontynencji, ale przede wszystkim określenie jej rodzaju i stopnia nasilenia oraz znalezienie przyczyny, aby wdrożyć optymalne w danym przypadku leczenie nietrzymania moczu.

Sposób leczenia inkontynencji zależy od stopnia nietrzymania moczu (lekki, umiarkowany, średni, ciężki, najcięższy) i jego typu (inkontynencja wysiłkowa, nagląca, mieszana). Czasami wystarczają terapie zachowawcze, niekiedy dochodzi do tego farmakologia, a czasem także metody inwazyjne.

Czytaj więcej:
rodzaje inkontynencji – jak je rozpoznać

To zależy. W niektórych przypadkach nietrzymanie moczu może być stanem przejściowym (jak choćby przy inkontynencji wynikającej z zapalenia pęcherza) czy też w dużym stopniu odwracalnym (jak przy nietrzymaniu moczu po porodzie). Jeśli wynika na przykład z „chwilowego” osłabienia mięśni dna miednicy na skutek ciąży, ma minimalne natężenie, a do tego pacjentka robi wszystko, aby wspomniane mięśnie wzmocnić i uelastycznić, wykonując między innymi ćwiczenia zalecane przez fizjoterapeutę, inkontynencja może nawet ustąpić całkowicie. Jeżeli jednak powody nietrzymania moczu są inne, związane na przykład z postępującymi nieodwracalnie zmianami neurologicznymi, z wadami anatomicznymi, chorobami nowotworowymi etc., podjęte leczenie może głównie łagodzić objawy czy też hamować nieco ich rozwój.

Ten najczęściej spotykany typ inkontynencji leczy się w początkowych stadiach zazwyczaj metodami zachowawczymi. Pacjent musi zdrowo żyć, prawidłowo się odżywiać, regularnie ćwiczyć (w tym mięśnie dna miednicy oraz sam pęcherz), wypracować optymalne nawyki toaletowe, utrzymywać właściwą masę ciała etc. Niekiedy w leczeniu wysiłkowego nietrzymania moczu stosuje się także elektrostymulację wzmacniającą mięśnie odpowiedzialne za kontrolę pęcherza.

Poza metodami zachowawczymi, czyli ścisłą kontrolą przyjmowanych płynów (odstawienie alkoholu, ograniczenie kawy i innych moczopędnych napojów), systematycznym treningiem pęcherza oraz mięśni dna miednicy, stosuje się niekiedy także leczenie farmakologiczne.

Inkontynencja moczowa u panów powodowana jest bardzo często chorobami gruczołu krokowego i ich operacyjnym leczeniem. Niestety w takich przypadkach skutek uboczny w postaci nietrzymania moczu jest w zasadzie niewyleczalny.

Czytaj także:
nietrzymanie moczu u mężczyzn – nie tylko kobiecy problem

To leczenie metodą chirurgiczną. Wykonuje się różne rodzaje zabiegów. Celem operacji w przypadku leczenia nietrzymania moczu wysiłkowego jest zazwyczaj odpowiednie podparcie cewki moczowej lub umocowanie szyi pęcherza moczowego za pomocą specjalnych taśm. W leczeniu naglącego nietrzymania moczu stosuje się między innymi ostrzykiwanie toksyną botulinową nadaktywnego mięśnia, który odpowiada za wypieranie moczu. O wyborze konkretnej metody ostatecznie decyduje chirurg.

Jest to jedna z terapii nietrzymania moczu, zarówno dla kobiet jak i mężczyzn, bazująca na indywidualnie dobieranych ćwiczeniach mięśni dna miednicy (panowie też je mają) w celu ich rozluźnienia, uelastycznienia i – przede wszystkim – wzmocnienia.

Odkryj więcej:
fizjoterapia urologiczna – czym jest i jak ją stosować