Kamica pęcherza moczowego to schorzenie polegające na tworzeniu się kamieni w pęcherzu. Mogą one mieć różne rozmiary i składać się z różnych substancji, takich jak wapń, kwas szczawiowy lub inne minerały. Kamienie
w pęcherzu moczowym mogą powodować ból i inne dolegliwości, a w niektórych przypadkach bywają przyczyną poważnych infekcji układu moczowego.
Skąd się biorą kamienie w pęcherzu?
Złogi w pęcherzu moczowym mogą być wynikiem różnych czynników sprzyjających tworzeniu się kamieni. Do najczęściej spotykanych przyczyn kamicy pęcherza moczowego należą: niekorzystny skład moczu, infekcje układu moczowego, problemy z oddawaniem moczu, zaburzenia metaboliczne, niewłaściwa dieta, a także czynniki genetyczne lub niektóre procedury medyczne.
- Skład chemiczny moczu – nadmiar wapnia, kwasu szczawiowego, fosforanu amonu lub kwasu moczowego w moczu może prowadzić do wytrącania się kryształów i tworzenia kamieni w pęcherzu moczowym.
- Infekcje dróg moczowych – mogą zmieniać skład moczu i wpływać tym samym na jego pH, co również stwarza warunki sprzyjające tworzeniu się kamieni moczowych.
- Zatrzymanie moczu – długotrwałe zatrzymanie moczu w pęcherzu może prowadzić do zwiększającej ryzyko powstawania kamieni koncentracji soli i minerałów.
- Zaburzenia metaboliczne – niektóre zaburzenia funkcjonowania organizmu, jak przykładowo nadczynność przytarczyc, cukrzyca czy zaburzenia wchłaniania substancji odżywczych w jelitach, również mogą wpływać na ryzyko tworzenia się kamieni w pęcherzu moczowym.
- Czynniki genetyczne – ryzyko wystąpienia kamicy pęcherza moczowego bywa dziedziczne.
- Niewłaściwa dieta – spożywanie dużej ilości pokarmów bogatych w kwas szczawiowy (na przykład szpinak, rabarbar), nadmierna konsumpcja soli czy niewystarczające spożycie wody i odwodnienie zwiększają ryzyko powstania kamieni w pęcherzu moczowym.
- Niektóre procedury medyczne – większe ryzyko kamicy moczowej może wystąpić w sytuacji cewnikowania pęcherza.
Rozwój kamicy pęcherza moczowego zależy od wielu czynników. Ważne są w związku z tym działania prewencyjne – prawidłowe odżywianie i odpowiednie nawodnienie organizmu. Osoby mające skłonność do tworzenia się kamieni mogą potrzebować określonych zmian w diecie i leczenia, aby zmniejszyć ryzyko nawrotów choroby.
Kamica moczowa – objawy
Objawy kamieni w pęcherzu mogą być różne i zależą od wielkości, lokalizacji i liczby złogów w pęcherzu moczowym, jak również od stopnia zablokowania przepływu moczu i ewentualnych współistniejących infekcji.
- Ból w okolicy podbrzusza – wielu pacjentów z kamieniami pęcherza moczowego odczuwa ból w dolnej części brzucha, często po jednej stronie. Ból może być napadowy lub przewlekły.
- Trudności w oddawaniu moczu, bolesne mikcje – kamienie mogą drażnić ściany pęcherza i cewki moczowej, powodując ból i pieczenie podczas oddawania moczu. Ból może też promieniować do okolicy lędźwiowej, brzucha czy pachwiny. W przypadku dużych kamieni w pęcherzu moczowym lub kamieni blokujących cewkę moczową, może wystąpić trudność w oddawaniu moczu lub nawet całkowite jego zatrzymanie.
- Częstomocz – kamienie moczowe mogą powodować uczucie częstszego parcia na pęcherz, nawet jeśli nie jest on pełny.
- Krwiomocz – kamienie w przebiegu kamicy moczowej mogą uszkadzać błonę śluzową pęcherza lub cewki moczowej, co prowadzi często do obecności krwi w moczu. Krwiomocz może być widoczny gołym okiem (jeśli krwi jest dużo) lub wykrywany tylko w badaniu laboratoryjnym moczu.
- Infekcje dróg moczowych – złogi w pęcherzu moczowym sprzyjają tworzeniu się zastojów moczu, co zwiększa ryzyko infekcji układu moczowego. Objawy infekcji mogą obejmować gorączkę, ból podczas oddawania moczu i częstomocz.
Objawy obecności kamieni w pęcherzu moczowym są najczęściej bolesne i nasilają się z czasem. Wymagają pilnej konsultacji lekarskiej oraz wykonania badań umożliwiających postawienie diagnozy: badania moczu i badań obrazowych (USG, tomografia komputerowa).
Kamienie w pęcherzu moczowym – leczenie
Postępowanie w przypadku kamicy pęcherza moczowego zależy od wielkości i rodzaju kamieni, obecności poszczególnych objawów, ogólnego stanu zdrowia pacjenta oraz ewentualnych współistniejących problemów medycznych. Do najczęściej stosowanych procedur należą: nawodnienie, farmakoterapia, rozbijanie kamieni w pęcherzu, zabiegi chirurgiczne.
- Nawodnienie – picie dużej ilości wody pomaga w naturalnym usuwaniu mniejszych kamieni z pęcherza moczowego. Lekarz może zalecić pacjentowi zwiększone spożycie płynów.
- Farmakoterapia – niektóre leki pomagają w rozpuszczeniu złogów, co z kolei ułatwia ich naturalne wydalenie (na przykład leki zawierające cytrynian potasu działają w przypadku kamieni wapniowych).
- Litotrypsja falami uderzeniowymi – to zabieg, w którym fale dźwiękowe rozbijają kamienie na mniejsze fragmenty, możliwe do wydalenia naturalnie – z moczem. Metoda jest stosowana w przypadku kamieni o wielkości do 1-2 cm. Skuteczność zależy od lokalizacji złogów i ich twardości (kamienie szczawianowe i z węglanu wapnia kruszy się znacznie trudniej).
- PCCL – zabieg endoskopowy często używany do usuwania złogów z pęcherza moczowego przy udziale nefoskopu i cystoskopu. Metoda ta wykorzystywana jest w przypadku większych kamieni.
- Zabieg chirurgiczny – w przypadku kamieni pęcherza moczowego dość często stosuje się klasyczny zabieg chirurgiczny, zwłaszcza wtedy, gdy złogi są bardzo duże lub występują powikłania.
Leczenie kamicy moczowej, oprócz konieczności usunięcia istniejących kamieni, wymaga też modyfikacji diety oraz wyleczenia ewentualnych współistniejących infekcji. Należy unikać pokarmów, które sprzyjają tworzeniu się złogów w układzie moczowym oraz ograniczyć spożycie soli. Jeśli kamienie są związane z infekcją dróg moczowych, niezbędna może okazać się antybiotykoterapia lub inne leczenie pod nadzorem lekarza.
Źródła: