Krew w moczu – przyczyny, objawy, leczenie

Krwiomocz (hematuria) jest objawem, który polega na obecności czerwonych krwinek lub widocznej krwi w moczu. Co oznacza to zjawisko? Krwiomocz może wystąpić z różnych powodów i może być związany z problemami w układzie moczowym lub innymi schorzeniami. To objaw, który wywołuje niepokój i wymaga oceny medycznej w celu ustalenia przyczyny i ewentualnego leczenia.

Istnieją dwie główne kategorie krwiomoczu:

• makrohematuria – w tym przypadku ślady krwi w moczu są widoczne gołym okiem i sprawiają, że mocz przybiera różowy, czerwony lub nawet brązowy kolor (często mówi się w takiej sytuacji o „sikaniu krwią”); makroskopowy krwiomocz jest łatwo zauważalny, co często skłania pacjentów do poszukiwania pomocy medycznej;
• mikrohematuria – krew w moczu nie jest widoczna gołym okiem, ale wykrywana za pomocą badań laboratoryjnych; podczas rutynowych badań moczu mogą pojawić się wyniki wskazujące na obecność czerwonych krwinek, choć mocz wydaje się być klarowny.

Jednym z najczęstszych powodów pojawienia się krwi w moczu są infekcje bakteryjne układu moczowego takie jak zapalenie pęcherza moczowego lub nerek. Również tworzenie się kamieni w drogach moczowych może prowadzić do uszkodzenia tkanek i powodować obecność krwi w moczu. Co jeszcze może być przyczyną krwiomoczu?

• Urazy i uszkodzenia mechaniczne układu moczowego – wypadki, urazy czy interwencje medyczne mogą uszkodzić drogi moczowe i w efekcie prowadzić do krwiomoczu.
• Choroby nerek – choroby takie jak kłębuszkowe zapalenie nerek czy choroba Alporta (schorzenie o podłożu genetycznym) mogą także odpowiadać za obecności krwi w moczu.
• Nowotwór układu moczowego – mocz z krwią bywa jednym z objawów nowotworów nerek, pęcherza moczowego lub cewki moczowej.
• Choroby krwi i układu krwiotwórczego – niektóre choroby krwi wpływają na funkcjonowanie naczyń krwionośnych w nerkach, co prowadzi niekiedy do krwiomoczu.
• Niektóre leki – krwiomocz może być również efektem ubocznym działania niektórych leków przeciwcukrzycowych czy przeciwzakrzepowych.

Krew w moczu może występować w różnych ilościach i mieć różne formy. Objawy krwiomoczu mogą być zróżnicowane, w zależności od przyczyny i nasilenia tego stanu.

• Kolor moczu – wyraźna obecność krwi w moczu powoduje zmianę barwy moczu z żółtego na różowy mocz, czerwony lub brązowy, w zależności od ilości krwi.
• Zmiana koloru w trakcie oddawania moczu – w niektórych przypadkach kolor moczu może być typowy przy rozpoczęciu mikcji i nabierać intensywności w trakcie samego procesu.
• Obecność skrzepówkrwi w moczu – niekiedy można zauważyć obecność osadu lub krwiomocz ze skrzepami, co może sugerować obecność krwi w układzie moczowym.
• Ból lub dyskomfort – niektóre osoby doświadczają bólu lub dyskomfortu podczas oddawania moczu, jeśli krwiomocz jest spowodowany kamieniami nerkowymi lub infekcjami.
• Częstsze oddawanie moczu – krwiomocz może powodować uczucie częstszego parcia na mocz, nawet jeśli ilość oddawanego moczu jest niewielka.
• Dyskomfort w dolnej części pleców lub boku – niektórzy odczuwają dyskomfort lub ból w dolnej części pleców lub boku, co może wskazywać na problemy z funkcjonowaniem nerek.

W zależności od przyczyny krwiomoczu, mogą pojawić się również inne objawy ogólne, takie jak gorączka, uczucie zmęczenia czy utrata apetytu. Należy podkreślić, że zaobserwowanie objawów wskazujących na krwiomocz powinno być powodem jak najszybszej konsultacji lekarskiej. Może być on objawem poważnych schorzeń, takich jak infekcje, kamienie nerkowe, a nawet nowotwór w obrębie układu moczowego. Tylko specjalista może przeprowadzić odpowiednie badania i postawić właściwą diagnozę oraz wdrożyć leczenie.

Leczenie krwiomoczu zależy od przyczyny tego objawu. Pierwsze kroki po zaobserwowaniu krwi w moczu są jednak identyczne w każdym przypadku i obejmują przede wszystkim szybkie znalezienie przyczyny problemu, a więc niezbędna jest konsultacja lekarska. Na podstawie zleconych badań diagnostycznych, które na ogół obejmują badania krwi, badania moczu, ultrasonografię, tomografię komputerową oraz inne badania obrazowe, lekarz diagnozuje przyczynę pojawienia się krwi w moczu.

Leczenie krwiomoczu jest ukierunkowane na przyczynę tego objawu. Przykładowe przyczyny krwiomoczu i metody leczenia to:

• infekcje dróg moczowych – w przypadku bakteryjnych infekcji dróg moczowych (na przykład przy zapaleniu pęcherza moczowego) leczenie bazuje na antybiotykoterapii, lekach przeciwbólowych oraz przeciwzapalnych dla zwalczenia infekcji;
• kamica nerkowa– leczenie objawowe obejmuje leki przeciwzapalne, rozkurczające i przeciwbólowe; w sytuacjach poważniejszych leki podawane są dożylnie lub domięśniowo; metody zabiegowe obejmują ESWL, RIRS lub PCNL;
• choroby nerek – w zależności od rodzaju choroby leczenie może obejmować modyfikację diety, leki przeciwbólowe, przeciwnadciśnieniowe lub inne metody terapeutyczne;
• nowotwory układu moczowego – w przypadku nowotworów układu moczowego leczenie obejmuje chirurgię, chemioterapię, radioterapię lub inne terapie zależne od rodzaju i zaawansowania nowotworu.

Po ustaleniu przyczyny krwiomoczu lekarz monitoruje postępy leczenia oraz przeprowadza regularne badania kontrolne.

W wielu przypadkach pacjenci mają wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu moczowego i mogą zapobiec powstaniu niektórych dolegliwości – na przykład kamicy. Ponadto jeżeli zmiany już są, ale kamienie nie są duże (5-7 mm) można spróbować je wydalić lub rozpuścić. Bardzo ważne jest utrzymanie odpowiedniego nawodnienia organizmu w procesie leczenia krwiomoczu (należy wypijać 2-4 litry wody dziennie) i zachowywanie obojętnego pH moczu (7-7,2). Wspomagająco działa picie ziołowych naparów moczopędnych ze skrzypu, pokrzywy czy liści brzozy. Wbrew powszechnej opinii nie jest zalecane picie piwa i pozostałych napojów gazowanych.

Źródła:

• https://szpitalmazovia.pl/endoskopowe-leczenie-kamicy-moczowej/rozbijanie-kamieni-metoda-eswl/
• https://szpitalmazovia.pl/endoskopowe-leczenie-kamicy-moczowej/kamica-nerki/
• https://www.doz.pl/czytelnia/a12147-Krwiomocz__przyczyny_objawy_i_ leczenie