Przezcewkowa elektroresekcja gruczolaka prostaty

Gruczolak prostaty, znany również jako łagodny rozrost gruczołu krokowego, jest powszechnym schorzeniem u mężczyzn, związanym z naturalnymi procesami starzenia organizmu. To nienowotworowe powiększenie prostaty, które może dawać różnorodne objawy ze strony układu moczowego. W wielu przypadkach stan ten daje się skutecznie leczyć farmakologicznie, u niektórych pacjentów jednak konieczna bywa operacja – elektroresekcja przezcewkowa.

Prostata to gruczoł wielkości orzecha włoskiego, który otacza cewkę moczową. Produkuje też płyn będący składnikiem nasienia. U dorosłego mężczyzny objętość prostaty wynosi około 28 cm³. Po 45-50 roku życia u wielu panów dochodzi do stopniowego rozrostu gruczołu. Przyczyna tego zjawiska nie jest dokładnie rozpoznana, ale znane są niektóre czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia przerostu stercza. Są to między innymi: wiek 50+, zmiany hormonalne związane ze starzeniem się organizmu (wzrost poziomu dihydrotestosteronu DHT) oraz czynniki genetyczne (mężczyźni z historią przerostu prostaty w rodzinie są bardziej podatni na to schorzenie).

Elektroresekcja przezcewkowa prostaty (TURP, ang. Transurethral Resection of the Prostate) to zabieg chirurgiczny powszechnie stosowany w leczeniu łagodnego rozrostu gruczołu krokowego. Stosowany jest w sytuacji powiększenia gruczołu do stanu powodującego na przykład problemy z oddawaniem moczu.

Przygotowanie do zabiegu obejmuje najczęściej znieczulenie ogólne lub dolędźwiowe pacjenta. Przed operacją konieczne jest zazwyczaj przeprowadzenie badania moczu, krwi, zrobienie EKG czy USG prostaty.

Podczas elektroresekcji gruczolaka stercza operator wprowadza przez cewkę moczową resektoskop – narzędzie chirurgiczne z kamerą i pętlą elektryczną. Energia elektryczna przecina tkankę i jednocześnie kauteryzuje naczynia krwionośne, co pomaga zminimalizować krwawienie. Z pomocą pętli operator usuwa nadmiar tkanki prostaty, która powoduje blokadę. W trakcie zabiegu do pęcherza moczowego wprowadza się płyn irygacyjny, który pomaga wypłukać usuniętą tkankę i utrzymuje pole operacyjne w czystości. Zabieg TURP trwa zazwyczaj 60 do 90 minut.

Zaletą przezcewkowej elektroresekcji stercza jest bez wątpienia skuteczne zmniejszenie objawów przerostu prostaty (trudności w oddawaniu moczu, częstomocz, parcia naglące i inne). Ponadto zabieg ten jest minimalnie inwazyjny
(w porównaniu do otwartej operacji).

Ryzyko powikłań jest wpisane w każdą interwencję chirurgiczną, istnieje więc również w tym przypadku. Po elektroresekcji przezcewkowej możliwe są między innymi: krwawienia, infekcje dróg moczowych, zwężenia cewki moczowej, problemy z erekcją (rzadko) czy (równie rzadko) nietrzymanie moczu. Niekiedy pojawia się też tak zwany zespół TURP – zaburzenie elektrolitowe spowodowane wchłonięciem się płynu irygacyjnego do krwi. Warto pamiętać też, że u niektórych pacjentów może po kilku latach dojść do nawrotu problemów z oddawaniem moczu. Dzieje się tak, ponieważ nie wszystkie tkanki gruczołu prostaty są usuwane podczas zabiegu, a pozostawiona tkanka może nadal rosnąć. Ponadto prostata może dalej się powiększać po zabiegu, ale zazwyczaj dzieje się to w wolniejszym tempie.

Po zabiegu pacjent pozostaje w szpitalu na obserwacji, co trwa zwykle do 3 dni.
W cewce moczowej pozostawia się cewnik, aby umożliwić swobodny przepływ moczu i zapobiec krwawieniu. Odprowadza on również płyn irygacyjny użyty podczas operacji. W pierwszych dniach może być stosowane płukanie pęcherza moczowego w celu usunięcia ewentualnych pozostałości tkanki i zmniejszenia ryzyka krwawienia. Po wyjęciu cewnika u pacjentów zdarza się niekiedy czasowa trudność w oddawaniu moczu, występuje pieczenie lub krwawienie.

Pacjent po elektroresekcji przezcewkowej prostaty powinien unikać podnoszenia ciężkich przedmiotów i podejmowania intensywnego wysiłku fizycznego przez co najmniej 4-6 tygodni. Wskazane jest picie dużej ilości płynów, aby płukać pęcherz i zapobiegać w ten sposób infekcjom. Należy też szczególnie dbać o higienę osobistą.

W czasie rekonwalescencji po operacji pacjent może odczuwać pieczenie lub dyskomfort podczas oddawania moczu. Objawy te zazwyczaj jednak stopniowo ustępują. Ślady krwi w moczu są normalne w pierwszych dniach po zabiegu, ale powinny z czasem zanikać. Jeśli krwawienie jest obfite lub przedłużone, należy skontaktować się z lekarzem. Możliwe jest też wystąpienie nokturii (oddawanie moczu w nocy), ale przechodzi po kilku tygodniach. Niektórzy pacjenci zgłaszają uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza podczas mikcji. Sytuacja na ogół również poprawia się z czasem.